เคยสงสัยไหมครับว่าเวลาอ่านข่าวเศรษฐกิจต่างประเทศ โดยเฉพาะเรื่องตลาดหุ้นสหรัฐฯ ทำไมถึงได้ยินชื่อ “S&P 500” บ่อยจัง? มันสำคัญแค่ไหน แล้วเกี่ยวข้องอะไรกับการลงทุนของเราบ้าง? บทความนี้ ในฐานะเพื่อนที่คลุกคลีอยู่ในวงการการเงินมาพักใหญ่ จะขออาสาพาไปทำความรู้จักกับ ดัชนีเอสแอนด์พี 500 แบบเจาะลึก แต่เข้าใจง่าย เหมือนคุยกับเพื่อนข้างบ้านเลยครับ
เริ่มต้นง่ายๆ ดัชนี S&P 500 (เอสแอนด์พี 500) ย่อมาจาก Standard & Poor’s 500 เขาคือดัชนีตลาดหุ้นที่รวบรวมเอาบริษัทเอกชนขนาดใหญ่สุดท็อปฟอร์มของสหรัฐอเมริกา 500 แห่งมารวมกัน เหมือนเป็นทีมรวมดาราของบริษัทอเมริกันเลยก็ว่าได้ครับ ถามว่าทำไมต้อง 500 บริษัท? เพราะเชื่อว่าจำนวนเท่านี้เพียงพอที่จะเป็นตัวแทนภาพรวมของตลาดหุ้นสหรัฐฯ ขนาดใหญ่ได้ดีที่สุด และมันก็เป็นที่ยอมรับระดับโลกจริงๆ ว่าถ้าอยากรู้ว่าสุขภาพเศรษฐกิจอเมริกาเป็นยังไง มองไปที่ ดัชนีเอสแอนด์พี 500 นี่แหละครับ มันเปรียบเสมือนเกณฑ์มาตรฐาน (benchmark) ที่สำคัญมากๆ
ประวัติของ ดัชนีเอสแอนด์พี 500 ก็ไม่ธรรมดานะครับ รากฐานเขาย้อนไปไกลถึงปี 1923 โน่นเลย แต่รูปแบบที่เราเห็นและรู้จักกันทุกวันนี้ เพิ่งก่อตั้งอย่างเป็นทางการในปี 1957 นี่เอง ถือว่าเป็นดัชนีที่มีอายุยาวนานและพัฒนามาเรื่อยๆ เพื่อสะท้อนความเปลี่ยนแปลงของตลาดหุ้นสหรัฐฯ ให้ได้แม่นยำที่สุด
แล้วบริษัทแบบไหนล่ะ ถึงจะมีสิทธิ์เข้ามาอยู่ในสโมสร ดัชนีเอสแอนด์พี 500 นี้ได้? ฟังดูเหมือนจะง่ายแค่ใหญ่ๆ แต่จริงๆ แล้วมีเกณฑ์คัดเลือกที่ค่อนข้างเข้มงวดครับ ไม่ใช่ว่าใหญ่แล้วจะเข้าได้หมดนะ เหมือนจะเข้าโรงเรียนชั้นนำ ก็ต้องมีคุณสมบัติครบถ้วน ลองนึกภาพบริษัทที่ต้องผ่านด่านต่างๆ เช่น ต้องจดทะเบียนและซื้อขายอยู่ในตลาดหุ้นหลักของสหรัฐฯ (อย่าง NYSE หรือ NASDAQ) ต้องมีมูลค่าตลาด (Market Capitalization) ที่ใหญ่มากๆ ระดับหลายหมื่นล้านดอลลาร์ขึ้นไป (ข้อมูลปี 2024 บอกว่าอย่างน้อยๆ ต้องราวๆ 14,600 ล้านดอลลาร์เลยนะ) ที่สำคัญคือหุ้นต้องมีการซื้อขายเปลี่ยนมือเยอะๆ หรือมีสภาพคล่อง (liquidity) สูง และต้องมีประวัติทำกำไรเป็นบวกมาต่อเนื่องอย่างน้อย 4 ไตรมาสติดกัน แถมหุ้นที่ซื้อขายในตลาดต้องมีสัดส่วนไม่น้อยกว่า 50% ของหุ้นทั้งหมดด้วย และส่วนใหญ่ของธุรกิจทั้งสินทรัพย์และรายได้ต้องมาจากอเมริกาครับ นอกจากนี้ ยังต้องพิจารณาเรื่องการกระจายตัวของธุรกิจในหลากหลายอุตสาหกรรมด้วย ไม่ใช่กระจุกตัวแค่บางกลุ่มเท่านั้นเอง เกณฑ์พวกนี้เขาจะทบทวนและปรับเปลี่ยนรายไตรมาส เพื่อให้ ดัชนีเอสแอนด์พี 500 เป็นตัวแทนที่ถูกต้องตามสถานการณ์ปัจจุบันมากที่สุด
ทีนี้มาถึงเรื่องการคำนวณ ดัชนีเอสแอนด์พี 500 กันบ้างครับ เขาใช้วิธีที่เรียกว่า ถ่วงน้ำหนักด้วยมูลค่าหลักทรัพย์ตามราคาตลาด (Market Capitalization Weighted) ฟังดูยากใช่ไหมครับ? ลองคิดง่ายๆ แบบนี้ครับ ในทีมรวมดารา 500 บริษัทนี้ ถ้าบริษัทไหนตัวใหญ่มากๆ มีมูลค่าตลาดสูงมากๆ การขึ้นลงของราคาหุ้นบริษัทนั้น ก็จะมีอิทธิพลต่อการเคลื่อนไหวของดัชนีโดยรวมมากกว่าบริษัทที่ตัวเล็กกว่าหรือมีมูลค่าตลาดน้อยกว่านั่นเองครับ เหมือนการชั่งน้ำหนัก ถ้าคนตัวใหญ่กว่ายืนบนตาชั่ง เขาก็จะส่งผลให้น้ำหนักรวมเปลี่ยนไปเยอะกว่าคนตัวเล็กกว่านั่นแหละครับ วิธีนี้ทำให้ ดัชนีเอสแอนด์พี 500 สะท้อนถึงความแข็งแกร่งหรืออ่อนแอของบริษัทที่ “ใหญ่จริง” และมีอิทธิพลต่อตลาดจริงๆ ได้ดี
แล้วภายใน ดัชนีเอสแอนด์พี 500 มีใครเป็นดาวเด่นบ้าง? อย่างที่บอก มันคือการรวมตัวของบริษัทชั้นนำ 500 แห่ง ซึ่งกระจายตัวอยู่ในหลากหลายอุตสาหกรรมครับ แต่ถ้าดูตามสัดส่วน จะเห็นว่าภาคส่วนที่มีน้ำหนักมากที่สุด และมีอิทธิพลต่อดัชนีมากที่สุดในตอนนี้คือ กลุ่มเทคโนโลยีสารสนเทศ (Information Technology) ครับ คิดเป็นสัดส่วนมหาศาลกว่า 33.01% เลยทีเดียว (ข้อมูล ณ พฤศจิกายน 2024) รองลงมาก็เป็นกลุ่มการเงิน (Financials), การดูแลสุขภาพ (Health Care), สินค้าฟุ่มเฟือย (Consumer Discretionary), และบริการสื่อสาร (Communication Services) ตามลำดับ แสดงให้เห็นชัดเจนว่าเทคโนโลยีและภาคบริการมีความสำคัญต่อเศรษฐกิจอเมริกาแค่ไหน ส่วนบริษัทรายตัวที่เราคุ้นชื่อและมีสัดส่วนใหญ่ๆ ในอดีต (ข้อมูล ณ สิงหาคม 2021) ก็อย่างเช่น Apple (แอปเปิล), Microsoft (ไมโครซอฟท์), Amazon (อเมซอน), Facebook (ปัจจุบันคือ Meta), Alphabet (บริษัทแม่ Google ทั้ง Class A และ Class C), Tesla (เทสลา), Berkshire Hathaway ของปู่วอร์เรน บัฟเฟตต์, Nvidia (เอ็นวิเดีย) และ JPMorgan Chase & Co เป็นต้นครับ (รายชื่อและสัดส่วนอาจมีการเปลี่ยนแปลงตามสถานการณ์ตลาด)
เมื่อมองย้อนกลับไปดูประสิทธิภาพของ ดัชนีเอสแอนด์พี 500 ที่ผ่านมา ก็เหมือนเป็นการดูสุขภาพของเศรษฐกิจสหรัฐฯ นั่นแหละครับ โดยเฉลี่ยแล้ว ดัชนีนี้ให้ผลตอบแทนที่ดีในระยะยาวครับ อย่างข้อมูลล่าสุด (ณ ธันวาคม 2024) พบว่า ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา ดัชนีเอสแอนด์พี 500 ให้ผลตอบแทนเฉลี่ยต่อปีอยู่ที่ประมาณ 11.09% เลยทีเดียว ส่วนผลตอบแทนตั้งแต่ต้นปีจนถึงปลายปีเดียวกัน (Year-to-Date หรือ YTD) ก็พุ่งไปถึง 28.35% แล้วครับ ตัวเลขพวกนี้ดูน่าสนใจใช่ไหมครับ? แต่มันก็ไม่ได้ขึ้นเอาๆ อย่างเดียวนะครับ ในระยะสั้น ดัชนีเอสแอนด์พี 500 ก็มีความผันผวนตามปัจจัยต่างๆ ทั้งเศรษฐกิจโลก การเมือง หรือเหตุการณ์ไม่คาดฝัน เหมือนเวลาที่เราเจอข่าวร้ายๆ ตลาดก็อาจจะตกใจปรับลดลงมาได้ครับ ส่วนในอดีตที่ผ่านมา ดัชนีนี้ก็เคยทำจุดสูงสุดตลอดกาล และก็เคยร่วงลงไปทำจุดต่ำสุดในประวัติศาสตร์มาแล้วเช่นกันครับ
ถ้าอ่านมาถึงตรงนี้แล้วเริ่มสนใจ อยากจะลงทุนใน ดัชนีเอสแอนด์พี 500 บ้าง ทำได้เลยไหม? คำตอบคือเราไม่สามารถไปซื้อ “ตัวดัชนี” ได้โดยตรงครับ แต่เราสามารถลงทุนในเครื่องมือทางการเงินที่เขา “อ้างอิง” กับ ดัชนีเอสแอนด์พี 500 ได้ครับ นึกภาพว่าเราอยากลงทุนในทีมรวมดารา เราไม่ได้ซื้อทั้งทีม แต่ซื้อตั๋วเข้าไปดู หรือซื้อเสื้อทีมแบบเป็นทางการแทน เครื่องมือที่ว่านี้ก็มีหลายแบบครับ ที่นิยมกันมากๆ ก็คือ กองทุนรวมดัชนี (Index Funds) หรือ กองทุนรวมอีทีเอฟ (ETFs) ที่มีนโยบายลงทุนตามองค์ประกอบของ ดัชนีเอสแอนด์พี 500 เป๊ะๆ ยกตัวอย่างเช่น SPDR S&P 500 ETF Trust (SPY) ซึ่งเป็น ETF ที่ใหญ่และมีสภาพคล่องสูงมาก หรือ Vanguard S&P 500 ETF (VOO) ครับ การลงทุนผ่านกองทุนเหล่านี้ ก็เหมือนเราได้กระจายเงินไปลงทุนในบริษัทใหญ่ๆ 500 แห่งในสัดส่วนใกล้เคียงกับดัชนีโดยอัตโนมัติ ทำให้ได้ผลตอบแทนที่ใกล้เคียงกับ ดัชนีเอสแอนด์พี 500 นั่นเองครับ นอกจากนี้ ยังมีเครื่องมือที่ซับซ้อนขึ้นอย่าง สัญญาซื้อขายล่วงหน้า (Futures) ที่อ้างอิงกับดัชนีนี้ หรือจะเลือกซื้อหุ้นรายตัวที่เป็นองค์ประกอบของ ดัชนีเอสแอนด์พี 500 โดยตรงก็ได้ครับ แพลตฟอร์มการลงทุนระหว่างประเทศหลายๆ แห่ง เช่น Moneta Markets ก็มีเครื่องมือเหล่านี้ให้เทรดหรือลงทุนได้ แต่ก็ต้องเลือกให้เหมาะกับความรู้และประสบการณ์ของเรานะครับ
มาถึงจุดที่สำคัญที่สุดแล้วครับ การลงทุนในตลาดหุ้น ไม่ว่าจะผ่าน ดัชนีเอสแอนด์พี 500 หรืออะไรก็ตาม มี “ความเสี่ยง” แฝงอยู่เสมอครับ นี่คือสิ่งที่ต้องตระหนักและเข้าใจให้ชัดเจนก่อนตัดสินใจลงทุนนะครับ
คุณอาจจะเคยได้ยินว่าการลงทุนให้ผลตอบแทนที่ดีในระยะยาว แต่ก็ต้องยอมรับว่ามันมีความผันผวนและโอกาสที่จะขาดทุนได้ด้วยครับ ราคาของเครื่องมือทางการเงินที่อ้างอิงกับ ดัชนีเอสแอนด์พี 500 สามารถขึ้นลงได้แรงมากๆ จากหลายปัจจัยภายนอก ไม่ว่าจะเป็นสถานการณ์เศรษฐกิจโลก การเปลี่ยนแปลงกฎหมาย ข้อตกลงทางการค้าระหว่างประเทศ หรือแม้แต่เหตุการณ์ทางการเมืองที่ไม่คาดคิด ข้อมูลและราคาที่เราเห็นบนแพลตฟอร์มต่างๆ อาจไม่ใช่เรียลไทม์เสมอไป และอาจมีความคลาดเคลื่อนได้ครับ
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง หากคุณเลือกใช้เครื่องมือที่มีการใช้มาร์จิน (Margin Trading) หรือ เลเวอเรจ (Leverage) เพื่อเพิ่มอำนาจซื้อ ความเสี่ยงก็จะยิ่งสูงขึ้นไปอีกทวีคูณครับ กำไรอาจจะสูงขึ้นได้ แต่โอกาสที่จะขาดทุนหนักและรวดเร็วก็มีมากเช่นกัน
ดังนั้น ก่อนที่จะตัดสินใจลงทุนใน ดัชนีเอสแอนด์พี 500 หรือเครื่องมือใดๆ ที่อ้างอิงถึง โปรดใช้เวลาศึกษาข้อมูลให้รอบคอบ ทำความเข้าใจในสินทรัพย์ที่คุณจะลงทุนอย่างแท้จริง ลองประเมินตัวเองว่ามีวัตถุประสงค์ในการลงทุนอย่างไร มีประสบการณ์มากน้อยแค่ไหน และที่สำคัญคือ “ระดับการยอมรับความเสี่ยง” (Risk Tolerance) ของคุณอยู่ที่เท่าไหร่ ถ้าไม่แน่ใจจริงๆ อย่าลังเลที่จะขอคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญด้านการเงินนะครับ จำไว้ว่าผู้ให้บริการข้อมูลหรือแพลตฟอร์มต่างๆ จะไม่รับผิดชอบต่อความเสียหายหรือการสูญเสียที่เกิดจากการตัดสินใจลงทุนของคุณครับ
สรุปง่ายๆ อีกครั้งครับ ดัชนีเอสแอนด์พี 500 คือตัวชี้วัดสุขภาพของบริษัทใหญ่ 500 แห่งในสหรัฐฯ เป็นเครื่องมือสำคัญในการติดตามและประเมินภาพรวมตลาดหุ้นอเมริกา และเป็นที่นิยมในการลงทุนระยะยาวผ่านกองทุนต่างๆ แต่ถึงจะดูน่าสนใจแค่ไหน ก็อย่าลืมว่าการลงทุนทุกรูปแบบมีความเสี่ยงครับ
⚠️ การลงทุนมีความเสี่ยง ผู้ลงทุนควรศึกษาข้อมูลให้รอบคอบก่อนตัดสินใจลงทุน และควรพิจารณาอย่างระมัดระวัง โดยคำนึงถึงระดับความรู้ ประสบการณ์ และความสามารถในการยอมรับความเสี่ยงของตนเอง หากไม่แน่ใจ ควรขอคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญด้านการเงินครับ
