เออ… เคยได้ยินคำว่า “S&P 500” ไหมครับ? เจ้าคำนี้เนี่ยโผล่มาบ่อยตามข่าวการเงิน หรือเวลาคนคุยเรื่องหุ้นอเมริกา ถ้าไม่ได้อยู่ในวงการอาจจะงงๆ ว่ามันคืออะไร แล้วมันเกี่ยวอะไรกับเรา? ไม่ต้องกังวลครับ วันนี้ผมจะชวนคุยเรื่องนี้แบบสบายๆ เหมือนนั่งจิบกาแฟไปด้วยกัน
ลองนึกภาพตามนะครับ ตลาดหุ้นสหรัฐอเมริกานี่มันใหญ่มากกกก มีบริษัทจดทะเบียนอยู่เป็นพันๆ แห่ง เหมือนมีร้านค้าเต็มตลาดไปหมด แล้วเราจะรู้ได้ไงว่าตลาดโดยรวมๆ มันเป็นยังไง? ดีขึ้น แย่ลง หรือทรงๆ? นี่แหละครับ หน้าที่ของเจ้า **ดัชนี S&P 500** หรือชื่อเต็มๆ ว่า Standard & Poor’s 500
พูดง่ายๆ คือ **ดัชนี S&P 500** เนี่ย เปรียบเสมือน “สมุดพก” หรือ “รายงานผลการเรียนเฉลี่ย” ของบริษัทขนาดใหญ่ชั้นนำ 500 แห่งของสหรัฐอเมริกาครับ เขาไม่ได้รวมหมดทุกบริษัทนะ แต่คัดมาเฉพาะตัวบิ๊กๆ ที่มีอิทธิพลต่อเศรษฐกิจโดยรวมจริงๆ ซึ่ง 500 บริษัทนี้เนี่ย กินพื้นที่มูลค่าตลาดหุ้นสหรัฐฯ ไปประมาณ 80% เลยทีเดียว ดังนั้น ถ้าเห็น **ดัชนี S&P 500** ขึ้น ก็แปลว่าบริษัทใหญ่ๆ ส่วนใหญ่กำลังไปได้สวย ตลาดหุ้นอเมริกาก็ดูดี ถ้าเห็นมันลง ก็อาจจะต้องระวัง เพราะนั่นสะท้อนว่าภาพรวมไม่ค่อยดีนัก
เจ้า **ดัชนี S&P 500** ไม่ได้เพิ่งมีนะครับ เขาถูกสร้างขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2500 นู่นแน่ะ โดยบริษัทที่ชื่อ Standard & Poor’s ซึ่งตอนนี้ดูแลโดย S&P Dow Jones Indices (ชื่อยาวนิดนึง แต่เป็นบริษัทเดียวกันแหละ) บริษัทนี้เป็นที่รู้จักในวงการการเงินว่าเป็นหนึ่งใน “บิ๊กทรี” ด้านการจัดอันดับความน่าเชื่อถือของบริษัทหรือประเทศต่างๆ และเขาก็เป็นคนสร้างดัชนีสำคัญๆ ทางการเงินอีกหลายตัวด้วย
แล้วไอ้ 500 บริษัทที่ว่าเนี่ย เขาเลือกกันยังไง? มั่วๆ เอาเหรอ? เปล่าเลยครับ มีเกณฑ์เป๊ะๆ เลยนะ ที่สำคัญคือ:
1. ต้องเป็นบริษัทอเมริกาจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์อเมริกา (พวก NYSE หรือ NASDAQ)
2. ต้องมีมูลค่าตลาด (Market Cap) ใหญ่พอสมควร ตอนนี้เกณฑ์คร่าวๆ ก็หลายพันล้านเหรียญสหรัฐฯ ขึ้นไป (ตัวเลขนี้อาจปรับได้นะ)
3. หุ้นต้องมีการซื้อขายกันเยอะๆ มีสภาพคล่องดี
4. ต้องเปิดขายหุ้นต่อสาธารณะ (IPO) มาแล้วอย่างน้อย 1 ปี
5. และข้อนี้สำคัญ! บริษัทต้องทำ “กำไรสุทธิ” เป็นบวกมาแล้ว 4 ไตรมาสติดๆ รวมถึงไตรมาสล่าสุดด้วย แสดงว่าต้องมีผลประกอบการที่ดีจริงถึงจะมีสิทธิ์เข้าทีมนี้ได้
ที่น่าสนใจคือ **ดัชนี S&P 500** เป็นแบบที่เรียกว่า “ถ่วงน้ำหนักตามมูลค่าตลาด” (Market Capitalization Weighted Index) หมายความว่า บริษัทไหนที่มูลค่าตลาดใหญ่มากๆ หุ้นของเขาก็จะมีน้ำหนัก หรือมีผลต่อการขึ้นลงของดัชนีโดยรวมมากกว่าบริษัทที่มีมูลค่าตลาดเล็กกว่าใน 500 อันดับนั้น ลองนึกถึงทีมฟุตบอล ทีมที่มีตัวเก่งค่าตัวแพงๆ หลายคน เวลานักเตะพวกนี้ฟอร์มดีหรือไม่ดี มันก็ส่งผลต่อทีมโดยรวมมากกว่านักเตะธรรมดาๆ ใช่ไหมครับ
ไม่ต้องแปลกใจถ้าได้ยินชื่อ Apple, Microsoft, Amazon, Alphabet (Google), หรือ Nvidia บ่อยๆ เวลาพูดถึง **ดัชนี S&P 500** เพราะบริษัทพวกนี้แหละครับ ตัวใหญ่ ตัวท็อปๆ ที่มีมูลค่าตลาดมหาศาล และมีอิทธิพลอย่างมากต่อการเคลื่อนไหวของดัชนีโดยรวม แต่ก็ต้องบอกไว้ก่อนว่ารายชื่อ 500 บริษัทนี้ไม่ได้นิ่งนะครับ คณะกรรมการเขาจะมีการทบทวนและปรับเปลี่ยนรายชื่อทุกๆ ไตรมาส โดยปกติก็จะเป็นช่วงเดือนมีนาคม มิถุนายน กันยายน และธันวาคมของทุกปี ถ้าบริษัทไหนไม่ผ่านเกณฑ์ หรือมีบริษัทอื่นที่โตวันโตคืนขึ้นมาเข้าเกณฑ์ดีกว่า ก็มีสิทธิ์ถูกเตะออกหรือดึงเข้าได้ตลอด เหมือนปรับทีมตามฟอร์มนั่นแหละครับ
ทีนี้ แล้วทำไมเราต้องมาสนใจตัวเลข **ดัชนี S&P 500** ด้วยล่ะ? ก็เพราะมันเป็นเครื่องมือชั้นดีเลยในการดู “สุขภาพ” ของตลาดหุ้นและเศรษฐกิจสหรัฐฯ ครับ นักลงทุนทั่วโลกใช้มันเป็น “เกณฑ์มาตรฐาน” (Benchmark) ในการเปรียบเทียบผลตอบแทนการลงทุนของตัวเอง เช่น กองทุนรวมที่ลงทุนในหุ้นอเมริกา เขาก็จะเอาผลตอบแทนไปเทียบกับ **ดัชนี S&P 500** นี่แหละ ว่าทำได้ดีกว่าหรือแย่กว่าดัชนี
ข้อมูลราคาของ **ดัชนี S&P 500** เนี่ย เราสามารถติดตามได้ง่ายๆ ผ่านแพลตฟอร์มการเงินต่างๆ ครับ เขาจะมีบอกหมดทั้งราคาปัจจุบัน ราคาสูงสุด-ต่ำสุดในวัน หรือแม้แต่ช่วง 52 สัปดาห์ที่ผ่านมา (1 ปี) รวมถึงผลตอบแทนย้อนหลังในช่วงเวลาต่างๆ ทั้ง 5 วัน 1 เดือน 3 เดือน ต้นปีถึงปัจจุบัน หรือ 1 ปี ข้อมูลพวกนี้ช่วยให้นักลงทุนเห็นแนวโน้มคร่าวๆ ได้ว่าช่วงที่ผ่านมาตลาดมันเป็นยังไงบ้าง
แล้วอะไรล่ะที่ทำให้ **ดัชนี S&P 500** มันขึ้นๆ ลงๆ? ปัจจัยมันเยอะมากครับ เหมือนชีวิตคนเรานี่แหละ มีอะไรมากระทบได้ตลอด ที่เห็นชัดๆ ก็เช่น:
* **เรื่องเศรษฐกิจ:** ถ้าเศรษฐกิจอเมริกาดี บริษัทก็มีแนวโน้มทำกำไรได้ดี หุ้นก็มักจะขึ้น แต่ถ้ามีข่าวไม่ดี เช่น กลัวภาวะเศรษฐกิจถดถอย หรือตัวเลขสำคัญอย่างอัตราการจ้างงาน (ที่เรียกว่า Nonfarm Payrolls อะไรแบบนี้) ออกมาแย่ ตลาดก็มีสิทธิ์จะลง
* **เรื่องการเมืองและกฎหมาย:** นโยบายของรัฐบาล การเปลี่ยนแปลงกฎหมาย เช่น ภาษี หรือกฎเกณฑ์การค้า ก็ส่งผลต่อบริษัทและตลาดได้หมด
* **ผลประกอบการของบริษัทสมาชิก:** แน่นอนว่าถ้าบริษัทใหญ่ๆ อย่าง Apple, Microsoft หรือแม้แต่ Tesla ที่คนจับตาเยอะๆ ประกาศงบออกมาดีเกินคาด หรือแย่กว่าคาด ก็มีผลให้ **ดัชนี S&P 500** ขยับตามได้แรงทีเดียว
สำหรับนักลงทุนบางกลุ่ม โดยเฉพาะพวกที่ชอบดูแนวโน้มจากกราฟ พวกเขาก็จะมีการวิเคราะห์ทางเทคนิคด้วยเครื่องมือต่างๆ (อย่าง Oscillators หรือ Moving Averages ที่อาจจะเคยได้ยินชื่อ) ซึ่งเครื่องมือเหล่านี้จะให้ “สัญญาณ” การซื้อขายในกรอบเวลาต่างๆ เช่น รายวัน รายสัปดาห์ หรือรายเดือน ว่าตอนนี้น่าจะ “ซื้อ” หรือ “ขาย” หรือ “อยู่เฉยๆ” แต่ผลการวิเคราะห์พวกนี้ก็แค่การคาดการณ์ตามสถิติและรูปแบบในอดีตนะครับ ไม่ได้แม่นยำ 100% และอาจขัดแย้งกันเองในแต่ละกรอบเวลาด้วย
คำถามยอดฮิตคือ “แล้วเราจะลงทุนใน **ดัชนี S&P 500** ได้ยังไง?” เพราะจริงๆ แล้วเราไม่สามารถซื้อตัว **ดัชนี S&P 500** ได้โดยตรงครับ มันเป็นแค่ตัวเลขชี้วัดเท่านั้น แต่เราสามารถลงทุนใน “ผลิตภัณฑ์” ที่อ้างอิงกับ **ดัชนี S&P 500** ได้ ซึ่งมีหลายแบบให้เลือก ที่นิยมมากๆ และเหมาะกับนักลงทุนทั่วไปก็คือ **กองทุน ETF** (Exchange Traded Fund) หรือกองทุนรวมที่ซื้อขายในตลาดหุ้นได้เหมือนหุ้นตัวนึง ลองนึกภาพว่ามันเหมือน “ตะกร้า” ที่รวบรวมหุ้นของ 500 บริษัทนี้ไว้ในสัดส่วนใกล้เคียงกับดัชนีเป๊ะๆ ซื้อ ETF ตัวเดียวก็เหมือนได้ลงทุนในหุ้น 500 ตัวพร้อมกันไปเลย กองทุน ETF ดังๆ ที่อ้างอิง **ดัชนี S&P 500** ก็เช่น VOO (ของ Vanguard) หรือ SPY (ของ SPDR)
นอกจากนี้ ยังมีวิธีที่ซับซ้อนและมีความเสี่ยงสูงกว่า เช่น การซื้อขาย **สัญญาซื้อขายล่วงหน้า S&P 500 Futures** (อย่าง E-mini futures) หรือการซื้อขาย **สัญญาซื้อขายส่วนต่าง (CFDs)** ที่อ้างอิงกับการเคลื่อนไหวของดัชนี พวกนี้มักจะมีการใช้มาร์จิ้น (Margin) หรือที่เรียกว่า Leverage ซึ่งเหมือนการกู้เงินมาเทรด ทำให้เราใช้เงินน้อยแต่คุมตำแหน่งใหญ่ได้ ซึ่งถ้าทายถูกก็ได้เยอะ แต่ถ้าทายผิดก็ “เจ๊ง” ได้เยอะและเร็วมากๆ ครับ อีกวิธีที่ตรงไปตรงมาหน่อยก็คือการเลือกซื้อหุ้นรายตัวที่เป็นส่วนประกอบของ **ดัชนี S&P 500** ไปเลย แต่ก็ต้องศึกษาเป็นรายบริษัทไป
มีอีกตัวที่อาจจะเจอชื่อคล้ายๆ กัน คือ **S&P 500 Futures Index** อันนี้จะต่างออกไปหน่อย เป็นดัชนีที่สร้างขึ้นมาเพื่อวัดความเสี่ยงระหว่างสินทรัพย์หรือตลาด โดยใช้ข้อมูลจากสัญญาซื้อขายล่วงหน้าของ S&P 500 ส่วนใหญ่ใช้ในวงการมืออาชีพหรือการจัดการความเสี่ยง ไม่ได้เอาไว้ลงทุนตรงๆ แบบ ETF ครับ
ทีนี้ มาถึงเรื่องที่สำคัญที่สุดและห้ามมองข้ามเด็ดขาดครับ! คือเรื่อง “ความเสี่ยง” การลงทุนในตลาดเงิน ตลาดหุ้น หรือสินทรัพย์อื่นๆ รวมถึงผลิตภัณฑ์ที่อ้างอิง **ดัชนี S&P 500** เนี่ย **มีความเสี่ยงสูงมากๆ** ครับ
⚠️ **โปรดทราบ:** การลงทุนในตราสารทางการเงิน ไม่ว่าจะเป็นหุ้น กองทุนอนุพันธ์ หรือแม้แต่เงินดิจิทัล มีความเสี่ยงที่คุณอาจสูญเสียเงินลงทุนไปทั้งหมด หรืออย่างน้อยก็บางส่วน ราคาของสินทรัพย์เหล่านี้อาจผันผวนอย่างรุนแรงจากปัจจัยภายนอกที่เราควบคุมไม่ได้ เช่น เหตุการณ์ทางเศรษฐกิจ กฎหมาย การเมือง หรือแม้แต่ข่าวสารที่ไม่คาดคิด
ถ้าคุณเลือกใช้วิธีที่มีการกู้ยืมเงินมาเทรด (เช่น การซื้อขายด้วยมาร์จิ้น หรือ CFD) ความเสี่ยงในการขาดทุนของคุณจะยิ่งเพิ่มสูงขึ้นเป็นทวีคูณ! การเคลื่อนไหวของราคาเพียงเล็กน้อยก็อาจทำให้คุณล้างพอร์ต (เสียเงินทั้งหมด) ได้อย่างรวดเร็ว
ข้อมูลราคาหรือการวิเคราะห์ที่คุณเห็นบนแพลตฟอร์มต่างๆ (เช่น จาก Investing.com ที่ให้ข้อมูลดิบมา) บางครั้งอาจไม่ใช่ข้อมูลแบบเรียลไทม์ หรืออาจจะไม่ถูกต้อง 100% หากไม่ได้มีการยืนยันอย่างเป็นทางการ **ดังนั้น อย่าใช้ข้อมูลพวกนี้เพื่อการตัดสินใจซื้อขายโดยตรงเพียงอย่างเดียวโดยไม่ตรวจสอบให้แน่ใจก่อน**
ก่อนตัดสินใจลงทุนในผลิตภัณฑ์ที่อ้างอิง **ดัชนี S&P 500** หรือตราสารทางการเงินใดๆ ก็ตาม คุณต้องทำความเข้าใจอย่างถ่องแท้เกี่ยวกับ:
* ความเสี่ยงที่เกี่ยวข้อง
* ค่าใช้จ่ายและค่าธรรมเนียมต่างๆ
* วัตถุประสงค์ในการลงทุนของคุณเอง
* ระดับประสบการณ์ในการลงทุนของคุณ
* และที่สำคัญที่สุด คือ ระดับ “การยอมรับความเสี่ยง” ของตัวเอง ว่าถ้าเสียเงินก้อนนี้ไปทั้งหมด คุณจะเดือดร้อนไหม?
สรุปง่ายๆ คือ **ดัชนี S&P 500** เป็นเครื่องมือที่ดีมากๆ ในการดูภาพรวมตลาดหุ้นอเมริกา มันคือเกณฑ์มาตรฐานที่บอกเราว่าบริษัทใหญ่ๆ ในสหรัฐฯ กำลังเป็นอย่างไร และสะท้อนสุขภาพของเศรษฐกิจสหรัฐฯ ได้ระดับหนึ่ง แต่การลงทุนในผลิตภัณฑ์ที่อ้างอิง **ดัชนี S&P 500** ไม่ได้แปลว่าไม่มีความเสี่ยง ยิ่งถ้าใช้วิธีที่มี Leverage ก็ยิ่งอันตราย
เหมือนการจะข้ามถนน เราดูไฟแดงไฟเขียวเพื่อประเมินสถานการณ์ แต่เราก็ยังต้องมองซ้ายมองขวาให้ดีก่อนก้าวข้ามไป การลงทุนก็เช่นกันครับ การดู **ดัชนี S&P 599** ช่วยให้เราเห็นภาพรวม แต่การจะเอาเงินไปลงจริงๆ ต้องศึกษาให้ละเอียดรอบคอบมากๆ และพิจารณาถึงความเสี่ยงที่ตัวเองรับได้เสมอ ถ้าไม่แน่ใจ ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านการเงินก่อนตัดสินใจนะครับ จำไว้ว่าความรู้และการเตรียมตัวคือเพื่อนที่ดีที่สุดในการเดินทางในโลกการลงทุนที่เต็มไปด้วยความไม่แน่นอนนี้ครับ
